Abese Suresi

Mekke'de inmiştir, 42 (kırk iki) âyettir. Adını, "yüzünü ekşitti, buruşturdu" anlamına gelen ilk kelimesinden almıştır. Bu sûrenin iniş sebebiyle ilgili olarak şöyle bir hadise nakledilmiştir: Efendimiz; Velîd, Ümeyye b. Halef, Utbe b. Rabîa gibi Kureyş'in ileri gelenlerine İslâm'ı anlattığı bir sırada âmâ olan Abdullah b. Ümmü Mektum gelir ve "Yâ Resûlallah! Allah'ın sana öğrettiklerinden bana da öğret" der. O esnada Resûlullah (a. S.) cevap vermez. Çünkü Kureyş'in bu ileri gelen kimseleri, zaten kendilerine özel muamele edilmesini istiyorlardı. Efendimiz onları gücendirmek istemedi. Abdullah tekrar seslenince elinde olmayarak yüz hatları değişti. Bu esnada onlar kalkıp gittiler. Biraz sonra bu âyetler geldi. Resûlullah'ın bazı davranışlarını tenkit ve onu ikaz mahiyetinde gelen bu ve benzeri âyetler, onun hak peygamber olduğuna en büyük delildir. Çünkü hiç kimse kendisini bu şekilde tenkit etmez.

Okunuşu ve Türkçe Meali

﷽

Bismillēhirrahmânirrahîm.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

عَبَسَ وَتَوَلَّى

Abese ve tevellē.
1. (Peygamber), yüzünü ekşitti ve geri döndü.

أَن جَاءهُ الْأَعْمَى

Encâehü'l ağmē.
2. Âmânın kendisine gelmesinden ötürü

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى

Ve mē yüdrike leallehû yezekkē.
3. Belki o temizlenecek,

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَى

Ev yezzekkerû fetenefeahuz'zikrâ.
4. Yahut öğüt alacak da o öğüt ona fayda verecek.

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى

Emmē menist(a)ğnē.
5. Kendini (sana) muhtaç görmeyene gelince,

فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّى

Feente lehû tesaddee.
6. Sen ona yöneliyorsun,

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى

Ve mē aleyke ellē yezekkē.
7. Oysa ki onun temizlenip arınmasından sen sorumlu değilsin.

وَأَمَّا مَن جَاءكَ يَسْعَى

Ve emmē men cēeke yes'â,
8. Fakat koşarak sana gelen,

وَهُوَ يَخْشَى

Ve hüve ya[k]hşē,
9 ve (Allah'tan) korkarak gelenle,

فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّى

Feente anhü telehhâ.
10. Sen onunla ilgilenmiyorsun.

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ

Kellē innehē tezkirah.
11. Hayır! Şüphesiz bunlar bir öğüttür,

فَمَن شَاء ذَكَرَهُ

Femen Şēe zikrah.
12. Dileyen ondan (Kurân'dan) öğüt alır,

فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ

Fî suhûfi'm-mükerrameh,
13. O, değerli sahifelerdir,

مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ

Merfûati'm-mutahherah,
14. Tertemiz kılınmış, yüce makamlara kaldırılmış mukaddes sayfalarda,

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ

Bieydî seferah,
15. Kâtiplerin ellerindedir,

كِرَامٍ بَرَرَةٍ

Kirâmin berarah.
16. Değerli ve güvenilir katiplerin.

قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ

Gutilel insēnü mē ekferah!
17. Kahrolası insan! Ne inkârcıdır!

مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ

Min eyyi şey'in [kh]alegah?
18. Allah onu neden yarattı?

مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ

Min nutfetin [kh]alegahû fegadderah.
19. Bir nutfeden (spermadan) yarattı da ona şekil verdi.

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ

Sümmessebîle yesserah.
20. Sonra ona yolu kolaylaştırdı.

ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ

Sümme emētehû feegberah.
21. Sonra onun canını aldı ve kabre soktu.

ثُمَّ إِذَا شَاء أَنشَرَهُ

Sümme izē şēe eneşerah.
22. Sonra dilediği bir vakitte onu yeniden diriltir.

كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ

Kellē lemmē yagdi mē emerah.
23. Hayır! (İnsan) Allah'ın emrettiğini yapmadı.

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ

Felyenzüril insēnu ilee taâmih!
24. İnsan, yediğine bir baksın!

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبّاً

Ennâ sababnel mēe sabbē,
25. Yağmurlar yağdırdık,

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقّاً

Sümme şegagnel arda şeggâ,
26. Sonra toprağı göz göz yardık,

فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبّاً

Feenbetnē fîhē habbē,
27. Bu suretle orada ekinler bitirdik,

وَعِنَباً وَقَضْباً

Ve ınebe ve gadbâ,
28. Üzümler, yoncalar,

وَزَيْتُوناً وَنَخْلاً

Ve zeytûnē ve na[kh]lē,
29. Zeytinlikler, hurmalıklar,

وَحَدَائِقَ غُلْباً

Ve hadeeiga ğulbee,
30. İri ve sık ağaçlı bahçeler,

وَفَاكِهَةً وَأَبّاً

Ve feekihete ve ebbē.
31. Meyveler ve çayırlar bitirdik.

مَّتَاعاً لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ

Metealleküm ve lien'âmikum.
32. (Bütün bunlar) sizi ve hayvanlarınızı yararlandırmak içindir.

فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ

Feizē cēeti's-sa[kh]hah,
33. Kulakları sağır eden o ses geldiğinde,

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ

Yevme yefirru'l-mer'u e[kh]ih.
34. İşte o gün kişi kardeşinden, kaçar.

وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ

Ve ümmihî ve ebih,
35. Annesinden, babasından,

وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ

Ve sâhibetihî ve benih.
36. Eşinden ve çocuklarından.

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ

Likullimrii'm-minhüm yevmeizin şe'niy-yuğnih.
37. O gün, herkesin kendine yetip artacak bir derdi vardır.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ

Vucûhu'y-yevme izi'm-mesfirah.
38. O gün birtakım yüzler parıl parıl,

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ

Dâhikatü'm-müstebşirah.
39. Güler ve sevinir.

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ

Ve vucûhu yevmeizin aleyhē ğaberah,
40. Yine o gün birtakım yüzleri de keder bürümüş,

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ

Terheguhē gaterah.
41. Hüzünden kapkara kesilmiştir.

أُوْلَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ

Ulēike hümül keferatül fecerah.
42. İşte bunlar kâfirlerdir, günahkârlardır.

Sesli Meal