Kalbimizde İz Bırakanlar

Hazırlayan: Akhenaton

1. Bölüm

Filistin'in cesur kızı Ahed el Temimi'den mazlumların altın saçlı kızı: Rachel Corrie'ye, hidayetin çağrısına kulak veren ve Avrupa'da Müslüman hanımların sesi olan Animah Asilmi'den Dr. Muhammed Mashali'ye, çocukları zulme karşı neden yer almadın diye sorduklarında anlatabilecek bir şeyi olsun diye israil'e taş atan akademisyen Prof. Dr. Edward Said'den "Yeryüzünde gezen bir melek" diye adlandırılan Muhammed Bzeek'e, kalbimizde iz bırakanlar... Selam, üzerlerine olsun...

Filistin'in cesur kızı olarak tanınan Ahed el Temimi, küçük yaşlardan itibaren İsrail askerlerinin belalısı olarak ün saldı.

Ahed Tamimi

Ahed Tamimi ya da ‘Ahad at-Tamīmī (Arapça: عهد التميمي), Filistinli aktivist. 31 Ocak 2001 yılında Filistin’in işgal atındaki Batı Şerife bölgesinde bulunan Ramallah kentine bağlı Nabi Salah köyünde doğdu. Mohammed ve Wa’ed isimli iki kardeşi olan Ahed’in annesi Nariman et-Tamimi, babası ise Bassem et-Tamimi. Batı Şeria’da yaşayan ve Filistin Kurtuluş Örgütü taraftarı bir ailede büyümüştür.

Ahed Tamimi, ilk olarak 2012 yılında henüz 11 yaşındayken bir İsrail askerini yumruk atmayla tehdit etmeye çalışmasıyla basına yansıdı. Aynı yıl Türkiye’de Başakşehir Belediyesi tarafından “Hanzala Cesaret Ödülü”ne layık görüldü

Küçük yaşından itibaren eylemlerde aktif rol almasıyla bilinen Tamimi, 2015’te Nabi Salih köyünde Yahudi yerleşimlerine karşı yapılan gösteride taş atan, o sırada 12 yaşında olan kardeşi Muhammed Tamimi’yi kıskaca alan İsrail askerlerinin elinden tekme ve yumrukların yanı sıra ısırma gibi yöntemlere de başvurarak kurtarmasıyla tüm dünyada tanındı. 15 Aralık 2017’de ise ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması sonrasında çıkan protestolarda silahlı iki İsrail askerine bağırırken, vururken ve tekme atarken görüntülenen kadınlar arasında yer aldı.

19 Aralık 2017’de gözaltına alındı ve gözaltı süresi 6 kez uzatıldı. Kendisine 12 farklı suç yönetilen Tamimi, yaklaşık 3 ay sonra İsrail’deki bir askeri mahkemede yargılandı ve 8 ay hapis cezası aldı. Uluslararası Af Örgütü kendisinin serbest bırakılması çağrısı yaparken, Amerikalı siyahilerin sembol ismi Rosa Parks’a da benzetildi.

4 Nisan 2018’de Tamimi’yi sorgulayan iki İsrailli görevlinin taciz ve tehditlerine uğradığı video yayımlandı. Tamimi bu kişiler hakkında dava açtı.

Anne ve baba tarafından Şapsığ çerkeslerinden olan Ahed Tamimi İsrail askerlerinin korktuğu belalısı olarak bir yandan büyürken diğer yandan İsrail yönetimince sürekli göz hapsinde takip ediliyor.

Avrupa’daki Müslüman hanımların sesi: Aminah Asilmi (eski adı: Janice Huff).

Aminah Asilmi

1975 yılında Oklahoma City’de genç bir bayan üniversitenin tiyatro bölümüne kaydoldu. Ancak sınıfın çoğunluğu, onun algılarında olumsuz bir prototip olan Arap öğrencilerden oluşmaktaydı. Genç kadın, bu kişilerle aynı ortamda bulunmaya tahammül edemiyordu; ancak eşi, “Belki tanrı Hıristiyanlığı anlatman için seni oraya yerleştirdi.” deyince fikrini değiştirdi ve buradaki kişilere Hıristiyanlığı anlatmaya karar verdi.

Aminah, burada Arapları Hıristiyanlaştırmak için büyük gayret sarf etti; ancak hiçbir şekilde muvaffak olamadı. “Neden başaramadım?” diye kendine sordu ve kendince bir çözüm bulmaya çalıştı. Sonra İslam’ı araştırmaya ve bu insanlara buradan ulaşmaya karar verdi. “Onların kutsal kitaplarını okuyayım, kendi değerlerimi daha rahat savunabilirim.” diye düşündü ve Kuran-ı Kerîm’i okumaya başladı. Fakat okudukça çevresinden ayrılmaya ve eskiden yakınlık duyduğu ortamlardan uzaklaşmaya başladı. Çünkü Kuran-ı Kerîm’de kendini bulmuştu ve hiç tereddüt etmeden teslimiyet gösterdi. Aminah, Hıristiyanlığı yaymak için katıldığı ortamda Kurân’la tanıştı ve Müslüman oldu. Dünyaya yeni gelmiş bir bebek gibiydi. Hayatında yer alan her şeyi sil baştan değiştirmeye karar verdi. Sonra Kurân’la tazelenen yaşamına kaldığı yerden devam etti.

Aminah’ın İslam’a tabi olması, ailesisi tarafından tepki ile karşılansı. Babası tarafından ağır baskılara maruz kaldı. Akıl hastanesine yatırılmak istendi, hatta ölümle tehdit edildi. Eşi, kendisi ile yollarını ayırmaya, boşanmaya karar verdi. Yakınları ise Aminah iletişimi kestiler. Ancak Aminah, dua ile Allah’a sığındı, bedeli ne olursa olsun Kurân ve sünnet ekseninde yaşamaya karar verdi.

İyi şeylerin bedeli hep ağırdır, hakka tabi olan şahsiyetler bu bedeli ödemekten kaçınmamışlardır. Vahyin ışığında hayata yeniden başlayan Aminah da iman etmenin bedelini ağır ödemiştir. Fakat yılmadan mücadeleye devam etmiş ve bu gayretlerinin sonucunda anneannesi ve annesi de İslam’a tabi olup destekçisi olmuşlardır.

Aminah, çalışmalarını kurmuş olduğu “Müslüman Hanımlar Birliği” çatısı altında sürdürmüş ve dünyanın dört bir yanındaki Müslüman hanımlara ulaşarak İslam’ı yaymaya çalışmıştır. Onlara misyonlarını, vahyin yüklediği sorumluluğu hatırlatmıştır. Ömrünü İslam’a adayan mücahide kadın Aminah, elim bir kaza sonucunda hayata veda etmiştir.

Edward Said'i İsrail'e taş atarken gösteren 3 Temmuz 2000 tarihli bu fotoğraf, ciddi bir gürültü koparmıştı.

Prof. Dr. Edward Said

Tam adıyla Edward Wadie Said, akademisyen ve aktivist. 1 Kasım 1935’te Kudüs’te dünyaya geldi. Babası Vedi İbrahim, Birinci Dünya Savaşı’ndan önce gittiği ABD’den zengin bir iş adamı olarak dönmüş bir Hıristiyan’dı. Annesi Hilda da Filistin’in Nâsıra bölgesi Hıristiyanlarındandı. Doğduğu yıllarda Filistin İngiltere yönetimi altındaydı. 12 yaşına kadar Kahire ve Kudüs arasında gidip geldi ve 1947’de Anglikan St. George Akademisine kabul edildi. 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında aile mülteci konumuna düşüp Mısır’a gitti.

1967 yılındaki Arap-İsrail Savaşı ile çakışan üniversitedeki politik hareketlilik ve Vietnam Savaşı sırasında politikleşti ve aktivist olarak görülmeye başladı. Filistin milliyetçiliği hareketine katıldı. 70’lerin sonlarında mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve FKÖ lideri Yaser Arafat tarafından barış görüşmelerine Filistin temsilcisi olarak atandı. Sürgünde Filistin Parlamentosunda 14 yıl görev yaptı. Oslo Görüşmeleri’nde Yaser Arafat’ı aşırı teslimiyetçi bir politika izlemekle eleştiren Said, 1991’de, yaklaşık 15 yıldır görev yaptığı Filistin Ulusal Konseyi’nden istifa etti.

Arab Studies Quarterly’de editörlük yaptı. New York’taki Dış İlişkiler Konseyi, Amerikan Sanatlar Akademisi ve PEN yönetim kurulu üyeliklerini yürüttü. 1976’da Harvard Üniversitesi Bowdoin Ödülü’nü, 1994’te de Lionel Trilling Ödülü’nü aldı.

İngilizce ve Arapça dışında Fransızcayı da iyi bilen Said, Londra’da yayınlanan The Guardian, Fransa’da yayınlanan Le Monde Diplomatique ve Arapça yayınlanan günlük Al-Hayat gazetelerine düzenli olarak yazılar yazdı.

Karşılaştırmalı edebiyat profesörü ve aktivist, teorisyen olan Said “Orientalism” (Oryantalizm) adlı kitabıyla ünlendi. Orientalism’de Doğu’nun Batı tarafından (ve Batıda) temsili konusunu, dönemin ünlü şarkiyatçı yazarlarının metinlerini kaynak olarak kullanıp analiz edip yorumladı. Kitap 1978’de yayınlanmıştı.

Lübnan-İsrail sınırında 3 Temmuz 2000’de çekilen üstteki fotoğraf, çok kısa bir zaman içinde hem siyasetin hem de akademinin gündemine girmişti. Fotoğraf, güneş gözlüğü ve kasket takmış bir adamı, taş atarken gösteriyordu. Bu haliyle, karede dikkat çekici herhangi bir şey yoktu. Ancak fotoğrafı çekilen kişinin dünyaca ünlü Filistin asıllı akademisyen Prof. Dr. Edward Said oluşu, görüntüyü tartışmaların göbeğine oturtuyordu.

Said’in o sırada görev yaptığı New York’taki Columbia Üniversitesi’nden Yahudi öğrenciler ayaklandılar. Haftalar süren polemikler, Edward Said’in görevden alınmasına yönelik talepleri bile beraberinde getirdi. Üniversite yönetimi ise, “Öğretim görevlileri, fikirlerini ifade ettikleri için cezalandırılamaz” diyerek, Edward Said’in bu eylemini “fikir özgürlüğü” bağlamında değerlendirdi.

Fotoğrafın yayınlanmasının ardından Edward Said, çeşitli platformlarda eleştirilmiş ve bu gelişmeler üzerine o fotoğrafa yönelik şu açıklamaları yapmıştı:

Dokuz kişiydik. Oğlum ve nişanlısı, kızım ve arkadaşı, ben ve birkaç kişi daha ve Lübnan direnişinde yer almış bir rehber. Önce Khiam zindanlarına gittik. Burası, bizim üzerimizde çok güçlü bir etki yarattı. Hayatımda pek çok rahatsız edici görüntüye tanık oldum ama bu, muhtemelen en kötüsüydü. Tecrit hücreleri, işkence odaları... İşkence aletleri, kullandıkları elektrikli sondalar hâlâ oradaydı. Her yere insan dışkısı ve işkencenin kokusu sinmişti. Sözcükler, dehşeti anlatmakta yetersiz kalır; o kadar ki kızım, orada hıçkırarak ağlamaya başladı.

Ardından doğru sınıra, Bab el Fatma, yani “Fatma’nın Kapısı” olarak adlandırılan, yüzlerce turistin dikenli tel yığınlarıyla yüz yüze kaldıkları yere gittik. 200 metre aşağıda yine dikenli tellerle çevrili bir gözetleme kulesi vardı. Tahminen kulenin içerisinde İsrailli askerler bulunuyordu ama onları görmedim. Oldukça uzaktı.

Tüm bu olan bitenler arasında benim en fazla teessüf ettiğim, durumun komik tarafının anlaşılmaması. Varsayım şu: Ben birilerine taş atmışım. Ama orada kimse yoktu. Ve aslında benim oğlum ve oradaki gençlerden bazıları taşı kim uzağa atacak diye yarışıyorlardı. Benim oğlum görece daha iri yarı olduğundan -kendisi beyzbol oynayan bir Amerikalıdır- taşı en uzağa o fırlattı. Sonra kızım bana ’Baba sen Waida kadar uzağa atabilir misin?’ diye sorunca tabii o bildik türden ödipal rekabeti canlandırdı. Sonra bir taş aldım ve fırlattım.

Edward Said’e yine bu fotoğrafla ilgili düşüncesi sorulduğunda, “Çocuklarım bana zulmün niçin karşısında yer almadın dediğinde verebilecek bir cevabım olsun istedim” demişti.

Uzun yıllar lösemi hastalığıyla mücadele eden Said, 25 Eylül 2003’te New York’ta 67 yaşında hayata veda etti. Cenazesi Lübnan’a getirilerek, Beyrut’un kuzeybatısındaki Brummana’da bulunan Protestan mezarlığına defnedildi.

Yeryüzünde gezen bir melek: Muhammed Bzeek.

Muhammed Bzeek

Muhammed Bzeek, Amerikalıların ona verdiği ismiyle “Yeryüzünde Gezen Bir Melek”. 1954 yaşında Libya’da doğdu. 1978 yılında üniversite eğitimi için Libya’dan ABD’ye göç etti. 1989 yılında çalışmak için gittiği bu şehirde Amerikalı Dawn ve onun aile geleneği olan “koruyucu aile” kavramı ile tanıştı. Ölümcül hasta çocuklara koruyucu annelik yapan Dawn’la evlendiler ve bu evlilik, onlarca hayata dokundu. Evlatlık aldığı 80 çocuğun 10’unu kaybetti. Muhammed Bzeek, Şikago’da elektronik mühendisliği üzerine eğitim aldı ve Los Angeles’ta çalışmaya başladı. O ve eşi Dawn Bzeek, 1995’te sadece ölüm döşeğindeki çocukları evlat edinmeye karar verdiler. O tarihten itibaren evlerinin kapılarını hastanelerde, soğuk odalarda ölümü bekleyen onlarca çocuğa açtılar. Ölümcül hastalığı olan çocuklar için tek koruyucu ebeveyn olduğu için yerel bir kahraman haline geldi. 2015 yılında eşi Dawn Bzeek, hayatını kaybetti,. Fakat o, eşi öldükten sonra da kimsesiz çocuklara bakmaya devam etti.

Dr. Muhammed Mashali.

Dr. Muhammed Mashali

Dr. Muhammed Mashali, Mısırlı Tıp Doktoru. “Fakirlerin Doktoru” lakabıyla ün yaptı. Daha çok yoksulları etkileyen endemik hastalıklar, bilharzia (şistozomiyaz) ve solucan hastalıkları konusunda uzmanlaştı. Yaşadığı bölge Tanta’da yoksul insanlara verdiği sağlık hizmetleriyle ünlendi. Hastalarından muayene (check-up) ücreti olarak 10 Mısır Lirası (yaklaşık 1$) alıyordu. Bazen ücretinden feragat eder, hastasının ilaçlarını kendisi satın alırdı. Eşi, avukattı ve zengindi. çocukları rahat bir yaşam sürüyordu. O, yoksulluğu ve yoksulları seçti. Bir röportajında;

“İnsanlar fakir. Ben de fakir büyüdüm. Babam ölmeden önce fakirlere bakmam gerektiğini söylemişti. Lüks arabaya, pahalı takım elbiseye ihtiyacım yok. Küçük şeylerden mutlu olmayı seviyorum. Bana bir falafel sandviçi yeterli.”

diyordu. Deutsche Welle ile yaptığı röportajda ise,

“Tıp ticarî bir meslekten çok, insanî bir meslektir. Lüks bir konut ya da araba almak için Tıp’a giriyorsanız, Tıp okumayın. Borsaya ya da uluslararası ticarete girin.”

önerisinde bulunmuştu.

Mazlumların altın saçlı kızı: Rachel Corrie.

Rachel Corrie

1979’da ABD’nin Washington şehrinde dünyaya geldi. Uluslararası Dayanışma Örgütü gönüllüsü bir insan hakları aktivisti olan Rachel Corrie, zulme uğrayan Filistinlilerin sesi olmak için Filistin’e gitti. Filistin’deki Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde, 16 Mart 2003’te Filistinlilerin evlerinin yıkılmasını engellemek istedi. Elinde megafonla buldozerin karşısına dikilen Corrie, İsrail askerleri tarafından zırhlı buldozerle ezilerek katledildi.

Corrie’nin ailesi İsrail’e dava açsa da İsrail Yüksek Mahkemesi bu davayı reddetti. Adı Filistin’de pek çok okul, hastane ve yeni doğmuş çocuğa verildi. Anısına birçok film, tiyatro yapıldı ve kitaplar yazıldı. Rachel Corrie’nin Filistin’den ailesine yazılan mektuplar derlenerek “Bırakın Tek Başıma Direneyim” adıyla kitap olarak yayımlandı.

İnsan haklarının yılmaz savunucusu Rachel Corrie, 10 yaşındayken ilkokulu mezunlar töreninde yaptığı bir konuşmada nasıl bir hayat yaşayacağını ortaya koymuştu. Rachel Corrie şu ifadeleri kullanmıştı:

“Diğer çocuklar için buradayım.
Buradayım çünkü umursuyorum.
Buradayım çünkü dünyanın dört bir yanında çocuklar acı çekiyor ve her gün 40.000 kişi açlık nedeniyle hayatını kaybediyor.

Buradayım çünkü bu ölen insanların çoğu çocuk!
Yoksulların hemen yanımızda olduğunun farkına varmalıyız, onları görmezden geldiğimizin...

Bu ölümlerin önlenebilir olduğunu anlamalıyız.
Üçüncü dünya ülkelerindeki insanların da tıpkı bizim gibi düşündüğünü, güldüğünü ve ağladığını anlamalıyız.

Onların bizim rüyalarımızı, bizim onların rüyalarını gördüğümüzü,
Onların biz, bizim onlar olduğumuzu...
Benim hayalim 2000 yılında açlığı sona erdirmek!
Benim hayalim yoksullara bir şans vermek!

Benim hayalim her gün 40.000 kişinin hayatını kaybetmesini engellemek!
Geleceğe bakar ve orada parlayan ışığı görürsek benim hayalim gerçek olacak.

Açlığı görmezden gelirsek bu ışık sönecek.
Hepimiz birlikte çalışır ve destek verirsek bu ışık büyüyecek ve yarınlar için umut olacak.”